Rząd przymierza się do wprowadzenia zakazu spalania węgla na terenie całego kraju

W ramach opublikowanej średniookresowej strategii poprawy jakości powietrza w Polsce planowane jest wprowadzenie rozwiązań mających na celu ograniczenie negatywnego wpływu poszczególnych obszarów działalności człowieka na stan powietrza. M.in. rząd będzie analizował prawną możliwość wprowadzenia w całym kraju zakazu używania pieców węglowych, od 2030 r. w miastach, a od 2040 r. na terenach wiejskich.

W Programie zawarte są rekomendacje i kierunki interwencji w newralgicznych obszarach gospodarczych i społecznych. Stanowi on także podstawę do zmian w systemie zarządzania jakością powietrza w Polsce, w tym obowiązujących dokumentów strategicznych (strategii, polityk, programów).

Program określa podstawowe uwarunkowania, cele i kierunki interwencji w perspektywie roku 2025, 2030 oraz 2040. Głównym celem aKPOP jest ochrona zdrowia i komfortu życia mieszkańców oraz środowiska naturalnego jako całości, w szczególności – pilna poprawa stanu powietrza na obszarach stref, w których jak wynika z corocznie przeprowadzanej przez GIOŚ oceny jakości powietrza, stwierdzane są w dalszym ciągu przekroczenia poziomów dopuszczalnych i docelowych niektórych zanieczyszczeń.

Cel ten osiągnięty będzie poprzez realizację działań określonych w wybranych kierunkach interwencji. Przedstawione w przedmiotowej aKPOP działania powinny być planowane w połączeniu z kierunkami interwencji PEP2030 oraz realizacją celów i projektów strategicznych PEP2040. Oczekiwanym najważniejszym efektem realizacji aKPOP będzie poprawa stanu powietrza poprzez doprowadzenie go do stanu odpowiadającego normom określonym w prawodawstwie krajowym oraz unijnym, a także w dalszej perspektywie dążenie do osiągnięcia norm rekomendowanych przez WHO.

Kierunkami interwencji prowadzącymi do osiągnięcia celów szczegółowych, tj. osiągnięcia i dotrzymania co najmniej standardów jakości powietrza określonych w prawodawstwie unijnym oraz krajowym, będą:

• utrzymanie priorytetu poprawy jakości powietrza oraz rozwój systemu oceny jakości powietrza poprzez zwiększenie liczby stacji
  pomiarowych uwzględnionych w pomiarach jakości powietrza w ramach PMŚ,
• ograniczenie wielkości emisji zanieczyszczeń powietrza z sektora bytowo-komunalnego,
• ograniczenie wielkości emisji zanieczyszczeń powietrza z sektora transportu drogowego,
• ograniczenie poziomu zanieczyszczeń powietrza w miastach, polityka miejska,
• zwiększenie udziału czystej energii, ciepła, rozwój OZE,
• edukacja ekologiczna,
• zapewnienie finansowania przedsięwzięć ukierunkowanych na poprawę jakości powietrza,
• ograniczanie wielkości emisji zanieczyszczeń powietrza z pozostałych sektorów mających wpływ na stan powietrza, w tym
  z uwzględnieniem działań dla sektora mieszkalnictwa do realizacji na obszarach wiejskich.

Zgodnie z przyjętymi założeniami do 2040 r. potrzeby cieplne wszystkich gospodarstw domowych mają być pokrywane przez ciepło systemowe oraz przez zero- lub niskoemisyjne źródła indywidualne

Według założeń odejście od spalania węgla w gospodarstwach domowych w miastach ma być zrealizowane do 2030 r., na obszarach wiejskich do 2040 r.; przy utrzymaniu możliwości wykorzystania paliwa bezdymnego do 2040 r. Najpierw jednak w ramach tego programu do 2025 r. rząd przeprowadzi m.in. analizę prawną dotyczącą możliwości wprowadzenia zakazów używania kotłów węglowych na terenie całego kraju.

Ma tym samym nastąpić wzrost liczby efektywnych systemów ciepłowniczych, który pozwoli na podłączenie do systemu ok. 1,5 mln nowych odbiorców. Natomiast w gospodarstwach domowych mają funkcjonować tylko niskoemisyjne źródła ogrzewania – pompy ciepła, ogrzewanie elektryczne.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że według Wielkopolskiej uchwały antysmogowej:

Do 1 stycznia 2024 mieszkańcy województwa wielkopolskiego będą musieli pozbyć się kotłów niespełniających wymogów emisyjnych i sprawności żadnej z klas normy PN-EN 303-5:2012.

Do 1 stycznia 2026 będą mogły być użytkowane piece i kominki niespełniające docelowych wymogów uchwały, po tym terminie albo należy je wymienić, albo doposażyć w instalację filtrującą spaliny do poziomu wymaganego przez Ekoprojekt, chyba że urządzenie osiąga sprawność min. 80%.

Od 1 stycznia 2028 nie będzie już można użytkować kotłów i pieców spełniających wymogi emisyjne klas 3. i 4. w/w normy.

Docelowo w województwie wielkopolskim eksploatowane mogą być kotły na węgiel i drewno:

• spełniające wymogi emisji i sprawności wg ekoprojektu lub klasy 5. normy PN-EN 303-5:2012,
• wyłącznie z automatycznym podawaniem paliwa lub zgazowujące,
• pozbawione rusztu awaryjnego i możliwości jego montażu.

Oczywiście jeśli wprowadzone zostaną zmiany dla całego kraju, wtedy one będą obowiązujące w tym zakresie.